لطفا شکیبا باشید ...
ایا سلام نکردن کودکان نشانه غیر اجتماعی بودن انها است و در اینده باعث به وجود امدن مشکل جدی می شود؟
آموزش سلام کردن به کودکان
این صحنه را تجسم کنید:
دست در دست فرزند خردسالتان به مجلسی وارد می شوید، همه حضار پیش پای شما بلند می شوند و با شما و فرزندتان سلام و احوالپرسی می کنند، شما هم احترام را به جا می آورید و جواب احوالپرسی ها را در کمال ادب می دهید. اما فرزند دلبندتان یا سرش را پایین انداخته یا خیره به چشمان حاضرین می نگرد و یا رویش را به سمت دیگری کرده و محلی به قربان صدقه دیگران نمی گذارد. در این لحظه چه احساسی دارید؟ چگونه فرزندتان را تشویق به سلام گفتن می کنید، احتمالا ترفندهای مختلف بکار می برید اما همچنان بی فایده است. بسیاری از پدر و مادرها با این صحنه آشنا هستند و شاید در آن لحظه در مقابل فرزند خود و حاضرین احساس ضعف کنند و شاید هم خجالت بکشند چون بسیار پیش می آید فرزند آن ها 5 یا 6 سال دارد اما هنوز از سلام کردن امتناع می کند چه باید کرد؟
به قولی: “ادب خرجی ندارد ولی همه چیز را می خرد”. همه ما به اهمیت این عبارت واقفیم اما این موضوع هنوز برای فرزند مان مفهومی غیر انتزاعی و ذهنی دارد در صورتیکه می دانیم سلام کردن، تشکر کردن و خداحافظی کردن رفتاری اصولی است نه انتخابی. اگر با این نظر موافق هستید به خواندن مقاله ادامه دهید اگر هم موافق نیستید باز هم به خواندن آن ادامه دهید شاید با جنبه هایی از آن موافق باشید و برایتان جالب باشد.
امروزه والدین افسوس ادب و احترامی را می خورند که به سرعت در حال کمرنگ شدن است و بسیار پیش می آید به نوجوانان و حتی کودکان می گویند “مثل زمان ما با ادب نیستید”. ناراحت کننده است چون همه می دانیم ادب پایه ارتباط متعادل و خواستنی با دیگران است و باز می دانیم دروازه فرصت ها به روی افرادی باز است که مودب و دوست داشتنی هستند. در نهایت چون همه ی پدر و مادرها خواستار خوشبختی فرزندانشان هستند، باید آموزش ادب و احترام را از وظایف خود بدانند.
برای آموزش سلام کردن، پدر و مادرها باید وارد عمل شوند
چطوری سلام کنیم؟
چطور کودک را تشویق به سلام کردن کنیم؟
مشخص است کودکی که در خانواده ای بزرگ شده که رفتار مودبانه در آن تشویق می شود، در بزرگسالی فردی مودب خواهد بود. بنابراین می توانیم بگوییم اولین جایی که کودک باید ادب را یاد بگیرد در خانه است. بله، رفتار مودبانه چیزی است که آموزش داده می شود و هیچکس یکروزه و با جادو مودب نمی شود. در حقیقت کودکی که به طور طبیعی فقط به خودش توجه دارد نمی فهمد چرا و چه لزومی دارد به دیگری توجه کند حالا آن دیگری چه همبازی اش باشد چه پدر بزرگ یا مادر بزرگ و یا حتی شما بنابراین ممکن است سلام نکردن کودک از نظر خودش ظبیعی باشد! در این حالت جمله “حالا چی می گیم؟” وقتی می خواهیم فرزندمان به کسی سلام کند یا از کسی تشکر کند، معانی بسیاری پیدا می کند.
سلام کردن کودکان
چطوری سلام کنیم؟
سلام کردن کودکان خیلی ساده است: در چشمان مخاطب خود نگاه می کنیم یا به او لبخند می زنیم و می گوییم:”سلام”. این “سلام” کوچولو در مهد کودک یا پارک معنی “می خوای با من بازی کنی؟” می دهد. سلام کردن و جواب گفتن به سلام دیگران اجازه رشد به مهارت های اجتماعی متعددی مثل تقسیم کردن، به دیگران گوش دادن و مذاکره کردن را می دهد.
کودکان از زمان نوزادی می توانند به خوبی با دیگران ارتباط برقرار کنند، ابتدا به آن ها لبخند می زنند بعد به تدریج حدود 10 ماهگی هنگام خداحافظی، دست خود را به سوی آن ها دراز می کنند یا آن ها را می بوسند. سپس زبان گفتاری است که جای خود را باز می کند و کودک شروع به گفتن کلماتی مثل: “الو”، “بابا”، “ماما” و کمی بعدتر “خداحافظ”، سلام”، و… می کند. در این دوران گاهی کودک نمی خواهد بعضی از کلمات را بگوید مثل همین “سلام”. شاید به دلیل خجالت یا دلش نمی خواهد، اما بدون فشار و زور همچنان او را تشویق به سلام کردن کنید. حدود 4 سالگی کودک آمادگی فهم این را دارد که برایش توضیح دهید چگونه یک سلام ساده می تواند دوست یا یکی از نزدیکانش را خوشحال کند.
چطور کودک را تشویق به سلام کردن کنیم؟
برای آموزش سلام کردن به کودکان، الگو باشید، مسلم است که والدین تاثیر نا محدودی روی فرزندان خود دارند بنابراین شما هستید که می توانید از نوزادی با سلام کردن، گفتن “لطفا” به دیگران و “تشکر کردن” برای فرزند خود الگو باشید.
از طرف دیگر وقتی کسی به خودش زحمت می دهد و به فرزند شما سلام می کند ولی او عکس العملی که انتظار می رود را نشان نمی دهد، صحبت خود را قطع کنید و به فرزند خود سلام کردن به فرد دیگر را تذکر دهید، این کار باعث می شود اهمیتی که شما به رفتار مودبانه می دهید را متوجه شود و بلاخره وقتی فرزندتان به سلام دیگران جواب می دهد او را تحسین کنید.
هنگامی که فرزند شما به سلام دیگران پاسخ مناسب نشان می دهد، از این فرصت استفاده و روی عکس العمل مثبت دیگران نسبت به او تاکید کنید.
وقتی به پارک می روید فرزندتان را تشویق کنید به بچه های دیگر سلام کند، خود را به آن ها معرفی کند و نام آن ها را بپرسد. سلام کردن کودکان با هم یکی از روش های موثر برای نهادینه شدن این موضوع در آنها است.
می توانید بازی های تخیلی انجام دهید: داستانی خیالی که آدم های دیگر نیز حضور دارند بسازید و او را در موقعیتی قرار دهید که سلام کند مثلا به صندوقدار فروشگاه یا راننده تاکسی، دوستش، مسئول چرخ و فلک یا در مهمانی.
فرزند خود را مجبور نکنید اگر مایل نیست سلام کند فقط اهمیت رفتار مودبانه را به او یادآور شوید.مطابق با سخن پیامبر گرامی اسلام که می فرمایند: فرزندت را تا 7 سال رها کن و بگذار پادشاهی کند و توصیه‌های علمی روانشناسی متوجه می شویم که سنین زیر 7 سال ، سنین آموزش های رسمی و کلاسیک نیست، پس لزومی ندارد او را مجبور به این کار کنید و یا حتی بعد از سلام نکردن با او قهر کنید و یا فرزندتان را با هم سن و سال هایش مقایسه کنید. بهترین کار این است که این آموزش ها را (در قالب بازی ، شعر، سرود و قصه) به او بیاموزید
با کودک خود یک نمایش لذت بخش اجرا کنید. می توانید هر کدامتان نقش های مختلف را بگیرید. مثلا نقش دو دوست، یا نقش دو نفر که مدت هاست همدیگر را ندیده اند، یا نقش فروشنده و مشتری و خیلی نقش های دیگر که انواع سلام کردن ها را بر طبق آن شاهدش خواهید بود. حتما بچه ها از این بازی لذت خواهند برد و شور و هیجان سلام کردن های مختلف آنها را به وجد خواهد آورد.
یک عروسک –ترجیحا عروسک نمایشی باشد- رو به کودک نشان دهید و به او بگویید که اسم این عروسک «سلام» هست و ناراحته چون اسمش رو همه به زبون نمیآرند. بعد از کودک بخواهید تا اسمش را تکرار کند و بعد به او بگوید که خیلی اسم زیبایی دارد. حالا فرصت خوبی پیش میآید تا از زبان عروسک درباره اسم عروسک بیشتر صحبت کنیم. بعد می توانید عروسک را به دست کودک دهید تا او عروسک «سلام»ش را تکان دهد و به جای او صحبت کند.
درمقابل سلام نکردن کودک واکنش هیجانی نشان ندهید.
هنگامی که سلام می کند او را تشویق کنید به این ترتیب او متوجه انتظارات شما می شود اما اگر او را دعوا کنید احساس می کند او را مجبور به انجام کاری که دوست ندارد کرده اید.
صبور باشید، یادگیری ادب و مهارت های اجتماعی زمان و صبر می خواهد. سعی کنید خودتان را به تکرار دلایل سلام کردن برای فرزندتان عادت دهید و حواسمان باشد آمادگی یادگیری رفتارهای مودبانه حدود 4 سالگی پدیدار می شود ولی تا آن موقع می توانیم کلمات جادویی و مودبانه را بارها و بارها تکرار کنیم.
همه ی ما وقتی یک بچه مودبی را می بینیم که وقتی وارد جمعی می شود به همه سلام می کند به آن بچه جذب می شویم و می‌گوییم چه بچه با تربیتی! اما گاهی با بچه هایی روبرو می شویم که نه تنها سلام نمی کنند بلکه وقتی به انها سلام هم می‌کنیم جواب سلام نمی دهند! این عمل ناپسند فرزندان در اکثر موارد باعث خجالت والدین می شود اما چه باید کرد؟
اهمیت سلام کردن کودک
همه می دانیم ادب پایه ارتباط متعادل و خواستنی با دیگران است و دروازه ی فرصت ها به روی افرادی باز است که مودب و دوست داشتنی هستند. به قولی : "ادب خرجی ندارد ولی همه چیز را می خرد"
همه ی ما به اهمیت این عبارت واقفیم اما هنوز برای فرزند مان مفهومی غیر انتزاعی و ذهنی دارد در صورتیکه می دانیم سلام کردن، تشکر کردن و خداحافظی کردن رفتاری اصولی است نه انتخابی. در نهایت چون همه ی پدر و مادرها خواستار خوشبختی فرزندانشان هستند، باید آموزش ادب و احترام را از وظایف خود بدانند.
کودکان از طریق تعامل با همسالان شان با آنها ارتباط برقرار می کنند. اولین قدم در برقراری ارتباط، سلام کردن به دیگری است. سلام به معنای صلح و دوستی است. وقتی ما به کسی سلام می کنیم یعنی اینکه من به برقراری ارتباط با تو تمایل دارم همچنین سلام کردن یکی از راههای ابراز محبت می باشد.
اولین جایی که کودک باید ادب را یاد بگیرد در خانه است. رفتار مودبانه چیزی است که آموزش داده می شود و هیچکس یکروزه موًدب نمی شود.
آموزش سلام کردن را از کی باید آغاز کنیم؟
آموزش آداب (سلام کردن، مودبانه سخن گفتن، احترام گذاشتن، خداحافظی کردن، درست نشستن، درست غذا خوردن، رعایت نظافت ) نخستین آموزش هایی است که از سن هیجده ماهگی می توانیم آن را شروع کنیم.
کودکان بیشتر از رفتار ما می آموزند تا از گفتار ما؛ پس با عمل خود، رفتار درست را به او بیاموزید. مواقعی که وارد جمع می شوید با صدای بلند و خوش رویی به دیگران سلام کنید و کودکتان را به این کار تشویق کنید.
به کودک بگویید که سلام یعنی دوستی، آشنایی و یک عالم خوبی و عشق و محبت. سلام یعنی اینکه من با شما دوستم، تو را دوست دارم و از دیدن تو خوشحال می شوم. برای کودکان توضیح دهید وقتی به کسی سلام می کنند همه ی این حرف ها را به او می گویند.
آموزش آداب معاشرت به کودکان
سلام بازی کنید !
بهترین کار این است که این آموزش ها را (در قالب بازی، شعر، سرود و قصه) به او بیاموزید. در ادامه ما به چند نمونه از بازی‌های جذاب برای کودکان به منظور آموزش سلام کردن به کودک پرداخته‌ایم:
- با کودک خود یک نمایش لذت بخش اجرا کنیم. می توانید هر کدامتان نقش های مختلف را بگیرید. مثلا نقش دو دوست، یا نقش دو نفر که مدت هاست همدیگر را ندیده اند، یا نقش فروشنده و مشتری و خیلی نقش های دیگر که انواع سلام کردن ها را بر طبق آن شاهدش خواهید بود. حتما بچه ها از این بازی لذت خواهند برد و شور و هیجان سلام کردن های مختلف آنها را به وجد خواهد آورد.
- یک عروسک –ترجیحا عروسک نمایشی باشد- رو به کودک نشان دهید و به او بگویید که اسم این عروسک «سلام» هست و ناراحته چون اسمش رو همه به زبون نمیآرند. بعد از کودک بخواهید تا اسمش را تکرار کند و بعد به او بگوید که خیلی اسم زیبایی دارد.
حالا فرصت خوبی پیش میآید تا از زبان عروسک درباره اسم عروسک بیشتر صحبت کنیم. بعد می توانید عروسک را به دست کودک دهید تا او عروسک «سلام»ش را تکان دهد و به جای او صحبت کند.
- می توانید بازی های تخیلی انجام دهید: داستانی خیالی که آدم های دیگر نیز حضور دارند بسازید و او را در موقعیتی قرار دهید که سلام کند مثلا به صندوقدار فروشگاه یا راننده تاکسی، دوستش، مسئول چرخ و فلک یا در مهمانی.
- دو دست خود را به هم بدهید و شکل یک دایره را بسازید و از کودک خود هم بخواهید که این کار را انجام بدهد. بعد بگویید که این مثلا یک حباب است. بعد هر کدام از حباب ها (یعنی خودتان و هر کدام از بچه ها) در همان حالت بچرخید و راه بروید و به محض برخورد با هم مثلا بترکید و این کار را با باز شدن دست هایتان انجام دهید.
بعد از این مرحله باید آن دو حبابی که با هم برخورد کرده بودند با هم دست بدهند و سلام کنند و یک حباب بزرگتر بسازند. این سلام و دست دادن بعنوان قانون ابتدایی تشکیل حباب جدیده! این بازی برای محیط هایی که بیش از دو بچه حضور دارند هیجان بیشتری خواهد داشت.
اهمیت حالت چهره در هنگام سلام کردن
چهره تان را اخم آلود کنید. حتی کمی عصبانی شوید و با همین چهره به کودکان سلام کنید. عکس العمل کودک چیست؟ حالا چهره تان را غمگین و افسرده و خسته و بی حوصله نشان دهید و به کودک سلام کنید.
در آخر لبخند بزنید و با هیجان و شادی به کودک سلام کنید و از آنها بپرسید کدام سلام را بپسندید. بعد از این تمرین کودک باید درک کرده باشند که هنگام سلام باید لبخند بزنند، چهره شادابی داشته باشند و با صدایی محکم و رسا به طرف مقابل سلام کنند.
شعرهای کودکانه‌ی زیبا درباره‌ی سلام برای کودکانتان بخوانید
سلام گلهای خندون با دندون و بی دندون
سلام به هر پرنده که توی باغ می‌خنده
سلام به دشت و دریا سلام به کوه و صحرا
سلام به روی ماه بچه‌های با صفا
سلام سلام بچه‌ها چطوره حال شما
باشید همیشه خندان چون گلهای گلستان
سلام به روی ماهتون به گرمی نگاهتون
به قلب پاک و صافتون به موهای سیاهتون
سلام سلام بچه‌ها گلهای سرخ و زیبا
سلام سلام بچه‌ها عزیزای مثل ماه
سلام به هر ستاره به ابر پاره پاره
به دانه‌ای که از خاک درآمده، دوباره
سلام چه خوب و زیباست غنچه روی لبهاست
به هر کی می‌رسیم ما کلام اول ماست
سلام مثل بهاره گل و شـکوفـه داره
بوی قشنگ دوستی همراه خود مـیـاره
وقتی سلام میکنی شاپرکا می‌خندن
بالهاشونو برامون وامیکنن می‌بندن
گوش بده باز می‌خونن پرنده‌های زیبا
با چه چه و با جیک جیک سلام میدن به گلها
سلام به جنگل سبز به آسمان آبی
به غنچه‌های خندان به روز آفتابی
توصیه‌های مهم به والدین درباره‌ی آموزش سلام به کودکان
- در مواقعی که (هرچند اندک)، کودک سلام می کند او را مورد توجه قرار دهید.
- وقتی به پارک می روید فرزندتان را تشویق کنید به بچه های دیگر سلام کند، خود را به آن ها معرفی کند و نام آن ها را بپرسد.
- وقتی کسی به فرزند شما سلام می کند ولی او عکس العملی که انتظار می رود را نشان نمی دهد، با اشاره به فرزند خود سلام کردن به فرد دیگر را تذکر دهید، این کار باعث می شود اهمیتی که شما به رفتار مودبانه می دهید را متوجه شود و بالاخره وقتی فرزندتان به سلام دیگران جواب می دهد او را تحسین کنید.
- از شرمنده کردن کودک جلوی جمع به خاطر سلام نکردن خودداری کنید. به تدریج با افزایش این رفتار و توجه و حمایت بیشتر دیگران به خاطر این رفتار پسندیده انگیزه بیشتری برای سلام کردن در وی ایجاد می شود.
- در نظر داشته باشید که آن قدر این مطلب را در گوش فرزندتان زمزمه نکنید که این امر در او حالت لجبازی و انزجار ایجاد کند.
• صبور باشید، یادگیری ادب و مهارت های اجتماعی زمان و صبر می خواهد. سعی کنید خودتان را به تکرار دلایل سلام کردن برای فرزندتان عادت دهید و حواسمان باشد آمادگی یادگیری رفتارهای مودبانه حدود 4 سالگی پدیدار می شود.
http://mahdizadehh.ir/post/134
لطفا شکیبا باشید ...